Nee, dit is geen verlaat verkiezingsverslag, maar een beschouwing over de eerste nederlaag van N1. De analogie drong zich op toen ook de betere en houdbare stellingen, op een enkele uitzondering na, één voor één voor ons de verkeerde kant opvielen.

Nu is de N1 geen gewoon team, het is eigenlijk geen eens een team. Er is weliswaar een kleine vaste kern, maar de rest is een wisselend collectief van invallers, uit de flexpool van HWP. En dan kan het gebeuren dat N1 vlamt tegen het sterke Bloemendaal met een gemiddelde rating van 2067, om twee wedstrijden later met gemiddeld 1940 aan te treden tegen het niet minder misselijke Waagtoren uit Alkmaar. En dan ga je met 7-1 de boot in.

Het hielp al niet dat Wim door OV-perikelen en onjuiste locatie-info zijn stem niet kon uitbrengen. Na een uur al op achterstand en het werd al gauw 2-0, toen Minks ambitieuze openingsspel door zijn sterke tegenstander, verdwaald op bord zeven, tot opportunistisch werd gedegradeerd. Hubrecht kon kleine openingsproblemen niet voldoende oplossen, maar Daan stond tot vlak voor sluitingstijd op voorsprong. Jammer dat hij het niet afmaakte en dat zijn tegenstander zo koelbloedig de partij uitvluggerde.  Bij Adrie ging het gelijk op tot hij onzichtbaar voor uw verslaggever verloor, helemaal aan de andere kant van de zaal.

Ardjan speelde met zwart een variant van de Tarrasch die als gunstig voor wit bekend staat, maar trok het mooi gelijk in een dynamische stelling.

Maar hier was hij te ambitieus toen 18…Ta4 op het bord kwam (beter was 18…Tac8 geweest). Dit dwingt wit tot een manoeuvre die hij toch al had willen spelen: 19.Pxe6 fxe6 20.e4! Zo dient deze stelling gespeeld te worden! Na 20…d4 had zwart nog kunnen vechten, maar Ardjan sloeg op e4 en raakte zijn hele damevleugel kwijt.

N1 heeft wel een teamleider, die voor de herculische taak staat om elke keer de kieslijst vol te krijgen. En dan is hij ook nog chauffeur van dienst en speelt tegen iemand met bijna 2200. De start was veelbelovend:

Herwig, over hem hebben we het, zet energiek voort met 18.c5 dxc5 19. bxc5 Pxc5 20. Pxd4 exd4 en grijpt nu onverklaarbaar mis met 21.Db2? Gewoon op c5 slaan en dan op d4, is too close to call, of, in schaaktermen, 0.00. 

21…Pxd3 de simpele weerlegging 22.Txd3 Dxe4 Ook met 22…c5 of zelfs 22…Txa3 wint zwart eenvoudig 23.Txd4 De1+ 24.Kh2 Txa3 25.Tg4 Dc3 (0-1).

Maar dan bord 1, dat leek meer op Californië. Eventjes dan.

Max verraste hier vriend en vijand door niet het sjablone 12.Dxc3 te spelen, maar met 12.Pc4 een pion te geven voor initiatief. Dit is geen fake news. Ik was er bij, sterker nog, ik speelde de zet zelf. De hand van ons nieuwbakken clublid en trainer Ludovicus Franciscus Antonius Maria (aka Loek) van Wely (Grootmeester; hoogste rating ooit: 2701; achtvoudig kampioen van Nederland) is nu al merkbaar. In de bomvolle grote zaal van de Sociëteit hield hij onlangs een gloedvol betoog over het pakken en vasthouden van het initiatief, en dan is een pionnetje een kleine prijs, nietwaar? Zwart besloot de uitdaging aan te gaan en na 12…cxb2 13.Lxb2 was het pakken gelukt, nu het vasthouden nog.

Uiteraard maakt zwart eerst zijn ontwikkeling af. 13…Le7 14.Tfd1 0-0 15.Le5 sluit de zwarte dame op 15…Pd5 16.Tab1 f6 Nu blijkt de loper op e5 toch niet zo gelukkig gepositioneerd

Na 17.Ld6 De8 18.Lxe7 Dxe7 19.e4

is het mooie er wel vanaf.  Wit heeft compensatie voor de pion, en inderdaad, wat zetjes later, won hij zijn pion terug, met optisch wat druk, maar objectief gelijk.

Als zwart nu gewoon de zwakke pion e6 opgeeft en met zijn vrijpion gaat wandelen, m.a.w. het initiatief pakt, dan maakt hij makkelijk remise. Maar zover is het nog niet. Op bezoek bij het Amsterdam Chess Open begin deze maand zag ik mijn tegenstander in de tijdnoodfase nogal aarzelend spelen tegen onze eigen Collin. Er is nog hoop.  

26…Txb6 27.Dxb6 c4 28.Da6 De8?! Dit is te passief. Nodig is 28…Dc5! 29.Lxe6 Lxe6 30.Dxe6+ Kf8 en de sterke c-pion garandeert remise. 29.Txc4 Ta8 dit was het zwarte plan, de pion op a2 gaat vallen.

Maar wit mag eerst. 30.Db7! het beste veld voor de dame, de pion kan uiteraard nog niet worden geslagen. Maar zwart heeft nog een trump card: 30…e5 31.Tc2! Het uitroepteken staat er niet omdat dit de beste zet is (dat is 31.Tc7), maar door het valletje dat het spant. Zwart ziet ’t, maar levert de helft van zijn schaarse bedenktijd in, en mist dan ook nog de meest hardnekkige verdediging 31…Tb8. Maar hij vermeed wel 31…Lxa2? 32.Txa2! Txa2 33.Db3+ Df7 34.Le6.  Nu gaat het hard na 31…h5 32.Ld7 Dd8 33.a4 Tb8

Wit wint nu elegant met het dameschijnoffer 34.Dxb8. Grappig detail, Collin besliste zijn partij in het ACO tegen de zwartspeler met precies hetzelfde offer. Ik stond erbij en zag dat het goed was. Nu mag ik het zelf doen. Na 34…Dxb8 35.Tc8+ Dxc8 36.Lxc8 loopt de a-pion door. Een donneriaans slot.

De aandachtige lezer zal zich nu afvragen: wat ging er nou mis met dat initiatief? Thuisgekomen vroeg ik me dat ook af en ondanks het laat nachtelijke uur meteen maar de grote Loek geraadpleegd. Die was meteen klaarwakker en zag ik een oogwenk wat er aan de hand was. Kijk jonge, zet nou eerst die torens op de goede velden en bedenk dan waar de stukken naar toe moeten. Dus

13…Le7 14.Tfd1 0-0 15.Tab1 Pd5 Ok, het paard is te sterk, meteen aanpakken. 16.e4 Pb6 Hier volgde een korte denkpauze, gaan we ons mooie paard ruilen? Wel, kerel, bedenk dat het er niet om gaat wat je ruilt, maar wat er overblijft. Dus we spelen 17.Dd3! Pxc4 18.Dxc4 en zwart heeft geen fatsoenlijke zetten meer.

Nog beter, wit heeft een concrete dreiging: Dd4 met stukwinst of mat.  Als zwart zijn spel probeert te bevrijden met 18…e5 (inderdaad de eerste zet van de engine), dan zijn de complicaties na 19.Lxe5 De8 20.Dd4 Lg4 21.Lxg7! erg goed voor wit. Op een meer menselijke zet als 18…Lf6 komt 19.Lxf6 gxf6 20.Tb7 Tc7 21.Txc7 Dxc7 22.Dd4 en na een loperzet pakt wit op f6 met winststelling. En op 18…c5 komt 19.Dd3 en als de loper wijkt komt Dc3 met matdreiging en aanval op de dame. Best wel overtuigende stuff allemaal, dank je wel Loek!

De moraal van dit verhaal: thematisch winnen valt niet mee. Maar blijf het vooral proberen. Een trucje (pardon, petite combinaison) werkt vaak beter. Voor de ambitieuze amateurschaker kan trainer Max (titelloos; hoogste rating ooit: 2228; vijfvoudig kampioen van HWP Haarlem en Nederlands kampioen studententeams in 1975) dus aanbevelen: oefen hierop, pauzeloos. Petites combinaisons komen in bijna elke partij (meermaals) voor, ze zijn er op elk niveau en iedereen kan ze thuis eindeloos herhalen. Zonder Loek lastig te vallen.