Een weinig duurzaam eerste team trok met liefst vijf auto’s richting Voorschoten voor wat een bloedstollend treffen tegen de plaatselijke SV zou worden in de eerste ronde van de KNSB-competitie 2023-2024. De 5-5 eindstand gaf alle aanleiding voor zowel opluchting als geweeklaag.

In het Voorschotense vonden wij ons terug in buurthuis De Boschbloem, omringd door het lokale GODcentre (voorheen vermoedelijk ‘kerk’) en de belendende pétanquevereniging – een entourage die niet direct een zenuwslopend gevecht deed vermoeden, al hadden de ballenwerpers mogelijk wel een doorslaggevende invloed op het verloop van de wedstrijd: hun overloze gebabbel noopte de wedstrijdleider namelijk tot het hermetisch sluiten van alle toegangspoorten tot de speelzaal, waarmee de spelers iedere vorm van frisse lucht ontzegd werd en de temperatuur gaandeweg de middag tot verzengende hoogten opliep.

Het eerste is dit jaar een mix van roestige diesels vermengd met nieuw elan – de spelers mogen zelf bepalen in welke categorie zij vallen. De teamleider behoort zonder twijfel tot de eerste groep. In het afgelopen seizoen kwam hij nog vaak zeer behoorlijk te staan, maar het afmaken is niet meer wat het geweest is. Wat helpt, is als tegenstanders gewoon opgeven en deze klus op die manier uit handen geven.

In deze stelling heeft Bart met wit nare druk op pion g6. Zwart zou graag 17…Le7 spelen, maar dat gaat niet vanwege 18.Txg6! Lxg6 19.Lxg6+, en doordat de zwarte loper nu hinderlijk in de weg staat, wordt de zwarte koning gedwongen naar een veld waar wit met Pe6+ een dame wint. Zwart speelde echter toch 17…Le7, kreeg a tempo 18.Txg6 om de oren en gaf ogenblikkelijk gedesillusioneerd op. Na 18…Df8 heeft zwart weliswaar een pion verloren, maar wit heeft genoeg te bewijzen.

Vermoedelijk waren we door deze overwinning de eerste virtuele koploper van klasse 1A van het seizoen, aangezien we al om 12 uur waren begonnen. Lang konden we niet van die luxe genieten, want Indra verloor weldra. Hij stond naar eigen zeggen prima met een vorstelijk paard op e5, dat die positie alleen al uit principe nooit had mogen verlaten. Indra meende echter een kwaliteit buit te maken, maar veronachtzaamde zijn eigen verdediging en kon vrijwel meteen opgeven.

Dat betekende 1-1 en dat bleef het een hele tijd. Intussen verschenen er wel prima stellingen bij de terug van weggeweeste Adam Feher, halve nieuwkomer Jeroen Schoonackers, hele nieuwkomer Christopher Brookes, benjamin Chenwu en oudgediende Rob. Daar stond tegenover dat Jaap, weliswaar vrijwillig, in de touwen was gaan hangen, Richard zonder blikken of blozen een vorig jaar al pijnlijk mislukte openingsvariant herhaalde en Collin vanuit de opening overspeeld leek te worden.

Chenwu was de eerste die de vis op het droge haalde. De manier waarop hij dat deed, was indrukwekkend: op Karpoviaanse wijze duwde hij zijn tegenstander stukje bij beetje verder de verdrukking in, om het vervolgens fraai af te maken:

Na omzichtig manoeuvreren heeft wit een winnende stelling bereikt, maar 33…Dg5 dreigt nog wel het een en ander op e3 of c1. Dat had Chenwu wel voorzien: 34.f4! De pion is taboe want op 34…Dxf4 volgt 35.Txf7+! en 35…Kg8 36.Dxd8 mat of 35…Pxf7 36.Dxg6+. Zwart moet dus g6 blijven dekken, maar kon na 35…Dh5 (35…Df6 is taaier) 36.Le2!, met dezelfde ellende, maar dan zonder optie om g6 te blijven dekken, opgeven.

Ook Chris behaalde het volle punt en beleefde daarmee een uitstekend debuut voor HWP. Wel bezorgde hij de teamleider nog bijna een hartverzakking, wat normaal gesproken het terrein is van Richard (geen zorgen, hierover later meer). We komen erin bij zet 37 van wit, als de witte toren al even bezig is met een stofzuigeractie op de koningsvleugel.

Hier wint 37.Le6 simpel: d5 en g5 vallen, en als de zwarte toren iets terug wil doen op de tweede rij is het hollen met de geit (de geit zijnde de h-pion). Chris dacht het slimmer te doen met 37.Txg5 Pe4 38.Tf5!? Txf5 39.Lxf5, en hier kwam de teamleider weer eens buurten om na 39…b5 te concluderen dat die Brookes de zoveelste HWP-miskoop was: hij ging deze partij nu zelfs nog verliezen omdat wit nooit meer de zwarte a-pion kan tegenhouden.

We gaan er hier nog maar even aan voorbij dat 40…Pd6!!, met hetzelfde idee maar iets meer geduld, nog sterker was geweest. Maar Chris had wel wat beter gekeken en verloren was het dan ook zeker niet: 40.Lxe4 dxe4 (40…bxa4 41.Lxd5 en wit is op tijd) 41.h4 bxa4 42.h5 a3 43.h6 a2 44.h7 a1D 45.h8D

Allebei een dame en wit heeft nog steeds twee pionnen meer, maar er is wel nog steeds, of eigenlijk: alweer, een akelige a-pion. 45…Dxc3 46.De5+ Kd7 47.Dxe4 Db4 48.d5 Dc5 49.g4

Alles onder controle: rennen maar weer. 49…a4 50.g5 a3 51.g6 a2 52.De6+ Kc7 53.g7 a1D 54.g8D

Zo heb je een rechttoe-rechtaan eindspel met een paar pionnen meer, en zo heb je vier dames op het bord. Chris had echter goed gezien dat zwart zeer binnenkort mat gaat. 54…Kb7 55.Dd7+ Dc7 56.Dgc8+ 1-0.

Helaas liep het bij Rob minder goed af. Na afloop kroonde hij zichzelf tot wereldkampioen jezelf opknopen, en dat is wel een beetje wat gebeurde. Een veelbelovende stelling werd door weinig doortastend spel allengs minder. Uiteindelijk kreeg een witte h-pion de vrije doortocht.

Een tegenvaller was dat het bij Adam ook mis was gegaan. Ondanks zijn nog jeugdige leeftijd behoorde hij in ieder geval vandaag tot kamp Roestig. Na enkele suboptimale zetten raakte hij in tijdnood de draad geheel kwijt, en het was eigenlijk een wonder dat de definitieve capitulatie nog zo lang op zich liet wachten.

Een wending van een geheel andere orde was er bij Collin. Hij werd zoals gezegd onder de voet gelopen, maar had het geluk dat tegenstander Noud Lentjes al twee keer eerder zijn tanden stuk had gebeten op onze taaie Zeeuw. Toch zag het er bedenkelijk uit: de witte pionnenstorm werd ondersteund door torens op h1 en g1, ook de gecentraliseerde witte dame en een paard hadden het vizier op de zwarte koning, en dan had wit ook nog een loperpaar achter de hand. Collin probeerde uit alle macht wat vijandelijke stukken te ruilen, maar het was uiteindelijk zijn tegenstander die echt te hulp kwam met een incorrect stukoffer.

Het is niet dat zwart in het geniep twee torens op de vierde rij had geplant; dat is in het bijzijn van de witspeler gebeurd en het waren zo ongeveer de eerste twee stukken die over de helft van het bord kwamen. Niettemin kwam hier 1.Pg5?? hxg5 (met dank) 2.h6 en wit had hier gemist dat 2…Th4 kan (en slechts drie keer gedekt staat). Had hij 1.Dg3 gezien met de dreiging 2.Txh6 en 3.Dg8 mat, dan was het handen schudden geweest.

Nu mocht Collin met een stuk meer verder, maar de dreigingen bleven niet van de lucht. De mooiste opgelegde kans kwam hier:

Na 1.Txg5 kon 1…Dxg5+!!, want 2.Txg5 faalt op 2…Th1 met mat, en na 2.Dxg5 volgt 2…Lh6 met damewinst. Zoals het ging, kwam Collin ook gewonnen te staan, maar de remisemarge met toren, loper en twee pionnen tegen toren en drie pionnen bleek te groot.

Dat was 3,5-3,5 met nog drie partijen te gaan en op geen van die partijen viel een peil te trekken.

Richard had zich geweldig teruggevochten uit miserabele positie maar stond met drie pionnen tegen een toren waarschijnlijk nog altijd verloren. Jeroen was bezig een geweldige pot af te leveren maar wist de trekker net niet over te halen en belandde in een eindspel met toren en twee pionnen meer tegen twee stukken, waarbij de actieve stukken van tegenstander Rosa Ratsma in het voordeel leken. En Jaap tot slot was nog steeds bezig om het veld klein te houden. Zijn tegenstander probeerde het met creatief spel op de koningsvleugel en op de damevleugel, maar ondervond dat een optisch ruimteoverwicht tegen Jaap nog niet wil zeggen dat je de Muur van Bali aan het slechten bent.

Dan schiet Voorschotenaar Midas Ratsma een flinke bok en kan Richard met een treiterend paard een kwal winnen:

De toren op f6 hangt, maar ook Pc3+ dreigt. Zichtbaar gefrustreerd speelt Ratsma uiteindelijk 1.Tf3 en biedt remise aan. Uiteraard volgt daarop overleg met de teamleider. “Moet ik winnen?”, vraagt Richard, alsof hij dat vervolgens op commando zou doen. Even wachten, beveelt de TL, want bij Jaap is er een cruciaal moment. Maar diens tegenstander zit minutenlang in de denktank, dus dat levert geen nieuwe informatie op.

“Als ik moet doorspelen, moet je het zeggen”, zegt Richard, wiens tijd nu ook begint te dringen. “Ik zal geen gekke dingen doen.”

Tja, wat kan er ook gebeuren? Zelfs als hij zijn twee pionnen wegblundert, kan zwart helemaal niet meer verliezen na 1…Pc3+ 2.Txc3 Txc3 3.Txe2, en met g- en h-pion tegen paard en afgesneden koning kan Richard het zijn gedemoraliserende tegenstander misschien nog moeilijk maken. Speel maar door, is dus het verdict.

En ja hoor: 1…Tc3!?

Geeft niks weg, maar waarom? Ja, als wit niet oplet, volgt 2…Te3 of 2…Pe3 met promotie. Maar na 2.Tf2 gaat die vlieger niet op, en het koele 2.Kb2! was zelfs winnend geweest: 2…Txf3 3.Pg5+ haalt de toren terug. Ook na 2.Tf2 wordt het ineens weer moeilijk voor zwart en na nog een paar onnauwkeurigheden komt wit weer gewonnen te staan. Inmiddels is het echter ook 43 graden in de speelzaal en is iedere zuurstof aan de spelers ontnomen. Uiteindelijk blundert wit alsnog een kwaliteit weg, waarna de zwaarbevochten remise eindelijk een feit is.

Ook bij Jeroen is dan de vrede getekend. Om mysterieuze redenen had de zwartspeelster weer een loper teruggegeven voor een pion, waardoor het weer Jeroen was die aan winst mocht denken. Maar de zwarte toren, koning en paard waren zeer actief en uiteindelijk koos Jeroen eieren voor zijn geld met een bijzonder eeuwigschaakmotief. Ondanks de gemiste kansen een alleszins verdienstelijk debuut ook voor hem.

Jaap is dan nog als laatste bezig, maar de winst die zich leek af te tekenen toen hij eenmaal een kwaliteit had geofferd tegen een boel rente, bleek toch moeilijk te realiseren. Ondanks een materieel overwicht was het eindspel van loper plus veel pionnen tegen toren plus (uiteindelijk) geen pionnen niet te winnen.

Het dubbeltje had werkelijk alle kanten op kunnen vallen, maar al met al mogen we niet ontevreden zijn met dit gelijkspel tegen een sterke opponent. Maar zwakke opponenten zijn er niet: op 7 oktober ontvangen we het tweede team van LSG, en dat zijn voorwaar ook geen koekenbakkers.

Gedetailleerde uitslagen

	Voorschoten K1 (0)	5 – 5	HWP Haarlem K1 (0)
1	FM Mees van Osch (2319)	1-0	Adam Feher (2392)
2	WIM Anna-Maja Kazarian (2207)	½-½	IM Jaap de Jager (2420)
3	Igor Damen (2190)	0-1	FM Bart Gijswijt (2310)
4	FM Midas Ratsma (2224)	½-½	FM Rini Duijn (2196)
5	FM Peter Wilschut (2257)	0-1	CM Christopher Brookes (2162)
6	Jip Damen (2187)	1-0	CM Indra Polak (2229)
7	Arthur Maters (2100)	0-1	Chenwu Zhu (2003)
8	FM Noud Lentjes (2273)	½-½	Collin Boelhouwer (2145)
9	WIM Rosa Ratsma (2208)	½-½	Jeroen Schoonackers (2016)
10	David Jongste (2155)	1-0	Rob Duijn (2200)