Twee broers en een verloren zoon baten HWP I (nog) niet

Vier mannen arriveerden te laat in Ontmoetingscentrum De Meent. Daar was een goede reden voor: verloren zoon Jaap kon worden opgepikt, maar broer Pieter vergiste zich danig in het bochtige circuit door de Diemense woonerven, vooral omdat hij uiteindelijk bij de vorige, in plaats van de huidige woning van Jaap uitkwam. Veel plezier beleefden we vervolgens niet aan de rentree van onze puntenmachine, want tegen Robert Ris ging hij onderuit. De opening verliep nog volgens plan, waarbij Jaap zijn koning (naar het voorbeeld van onder anderen Wesley So) vrijwillig op f1 posteerde. Ris was daar niet door uit het veld geslagen en plaatste die koning (naar het voorbeeld van Fabiano Caruana) met f7-f5 regelrecht in de vuurlinie. Een veldje verderop op g1 bleek evenmin een veilige vluchthaven, want Ris dirigeerde alle stukken in ijltempo ten aanval. Na een paar onnauwkeurigheden moest Jaap al vroeg de strijd staken tegen de sterk spelende Ris; hier was duidelijk iemand aan het werk die de afgelopen anderhalf jaar geen anderhalve meter afstand van het schaakbord had gehouden.

Het bleek de opmaat voor een stroeve middag. De nederlaag hing al vroeg in de lucht, maar kreeg een draaglijk karakter doordat er ook nog wat lichtpuntjes te noteren vielen. Bij Max was dat vooral het feit dat hij überhaupt meespeelde: hij staat weliswaar niet in de basisopstelling, maar bij een uitwedstrijd hoort hij simpelweg op de bijrijdersstoel bij Pieter te zitten, en dan kan hij maar beter gewoon meedoen. Achter het bord kwam hij er helaas niet aan te pas. Onze nestor moest tegen een jeugdtalent, en toen een klassieke Spanjaard op het bord verscheen, dacht menigeen dat ome Max wel even een masterclass positiespel zou gaan geven. Niets bleek minder waar: na een suboptimale openingsbehandeling verkoos Max een pion te geven in ruil voor het loperpaar, maar de compensatie was verre van Marshallesk. Het tegenspel kwam niet van de grond en de witspeler tikte het keurig uit.

Indra leed een ongelukkige nederlaag. Nadat diverse zware stukken van het bord waren verdwenen, leek zijn partij af te stevenen op een bloedeloze remise, maar ergens in de afwikkeling ging het mis waarna een moeizaam, en misschien al meteen verloren toreneindspel op het bord verscheen. Daarmee had de zwartspeler vervolgens geen moeite.

Hoe het met de echte vorm van Bruno en Babak staat, zal de volgende ronde moeten uitwijzen. Beiden kwamen zonder al te veel wapengekletter remise overeen. Bruno leek nog wel met een klein voordeeltje uit de opening te komen, maar zijn tegenstander hield de boel netjes onder controle waarna Bruno geen heil meer zag in doorspelen. Babak keek daarentegen tegen een onaangename stelling aan, en leek zich te moeten opmaken voor een langdurige verdediging. Gelukkig geeft onze man uit Teheran in dergelijke gevallen nog altijd geen krimp en blijft hij stoïcijns gezonde zetten doen. Misschien heeft wit ergens een kans gemist, maar toen Babak kon liquideren naar een lopereindspel zat er geen muziek meer in de stelling.

Bart kon er rustig inkomen: tegenstander Piet Peelen is normaal gesproken al een grootgebruiker van tijd, maar ook diens brein vertoonde wat roestigheid zodat de tijdnood zich nog eerder aandiende dan anders. Bart kreeg daarbij een aardige stelling met een machtige dame midden op het bord. Algemeen werd aangenomen dat in onderstaande stelling 23...De5 einde oefening zou hebben betekend:

De engines vinden dat nogal meevallen na 24.Ta2, maar het is de vraag of Piet het met nog zestien zetten voor de boeg droog zou hebben gehouden. Zoals het ging na 23...Pe5? kon de dame uiteindelijk verjaagd worden, waarna het evenwicht hersteld werd en remise overeen werd gekomen.

Pieter moest naar eigen zeggen nog even zoeken naar de Pieter van een paar jaar terug, maar achter het bord was daar niets van te merken. De openingsbehandeling was vintage Pieter, het tegenspel vintage tegenstander en zo scoorde Pieter zijn punt zoals hij al zo vaak heeft gedaan. De ogenschijnlijk timide opzet wordt gevolgd door een nietsontziende aanval op de vijandelijke koning, waarbij de veiligheid van de eigen koning van secundair belang is. Deze tegenstander bleek wel van de taaie soort, want zelfs met een toren meer was het voor Pieter nog even puzzelen, maar de overwinning kwam niet meer in gevaar.

Van een nog taaiere soort is Jan-Willem. Aanvankelijk was hij nog optimistisch toen zijn tegenstander het loperpaar opgaf ('de boekjes geven aan dat dat onverstandig is'), maar niet veel later snakte hij naar een negende rij om zijn stukken naar terug te trekken. Na stukverlies kwam er weer wat ademruimte, maar ja, wel met een stuk minder. Even dacht zelfs JW aan opgeven (en reken maar, dan sta je slecht), maar hij deed toch nog maar wat zetjes en wonder boven wonder kwam het er steeds beter uit te zien. Even leek het er nog op dat de partij geheel zou kantelen, maar zover liet de witspeler het niet komen. Toch een mooi halfje op pure vechtlust; zo zien we het graag.

En nu het woord 'vechtlust' dan is gevallen: na lang wachten mochten de gebroeders Duijn dan eindelijk hun debuut voor HWP maken - hun eerste debuut sinds de Tweede Wereldoorlog, zo ongeveer. Rob, of moet ik zeggen Robot Duijn, leek zich in quarantainetijd aangesloten te hebben op een neuraal netwerk, want hij posteerde al rap witte pionnen op a5 en h5. En ook de volgende 60 zetten zouden zo uit een match tussen AlphaZero en Leela gekomen kunnen zijn: de 64 velden getransformeerd tot halmabord, een witte koning op h4 met nog alle zware stukken op het bord, en maar schuiven, en maar manoeuvreren. Toch was het Rob die voortdurend loerde op een doorbraak, en toen die tegen het vallen van de avond dan eindelijk kwam, was het meteen snel afgelopen - een uitstekend debuut.

Dat mag ook gezegd worden van Rini, hoewel die er op een goed moment nog beroerder voor leek te staan dan Jan-Willem. Ik zeg 'leek', want Rini heeft zelf nog nooit verloren gestaan en gelooft zelfs als hij geforceerd mat loopt nog in zijn eigen kansen. Dat is een uitzonderlijke kwaliteit die punten oplevert, zo bleek ook nu weer. Juist toen niemand nog een cent gaf om zijn stelling, begon Rini te schaken en creëerde hij vanuit het niets kansen. Uiteindelijk wist hij daarmee een eindspel af te dwingen waarin nog altijd voorzichtigheid geboden was.

De omstanders dachten hier dat zwart remise kon houden met schaakjes vanaf de a-lijn tot de witte koning pion f5 zou loslaten, om dan Ta8 te spelen. Zwart komt dan echter in tempodwang, bijvoorbeeld: 1...Ta5+ 2.Ke6 Ta6+ 3.Kd7 Ta7+ 4.Kc6 Ta8 5.Kb7 Te8 6.f4!

De koning moet nu naar h7, waarna wit pion f5 ophaalt en wint. Rini schatte dat goed in en speelde daarom 1...Kf7! om vervolgens de h-pion met de toren vanaf de h-lijn in bedwang te houden, en met de koning de e- en de f-pion te blokkeren. Toch was het nog even opletten:

Hier probeerde wit nog 1.Lg7 (er dreigt Lf6) Txe7 en hier dachten sommigen dat wit zou winnen na 2.Lf6 Te6 3.h7.

Niets is minder waar: na 3...Txf6+ 4.Kg5 Tg6+ 5.Kh5 Tg1! is het zwart die aan het langste eind trekt. Daarom kwam 2.Le5, maar na 2...Kg8 3.Kg6 Tg7+ was de remise onafwendbaar.

Je moet het allemaal maar zien na een paar uur spelen, en de wil hebben om dat halfje uit het vuur te slepen. Jammer dat deze wijze lessen voor de rest van JW, Rob en Rini pas aan het einde van de dag kwamen, maar zo moet het de volgende keer dus, mannen!